Urrutia familiaren kapera eta jauregia. Zalla
La Mella multzoaren balioa nabarmentzeko eta zabaltzeko proiektua.
Urtea: 2016-tik
Zallako Udala/Eusko Jaurlaritza. Kultura Saila.
Kultura-ondarea babesteko diru-laguntzen barruan, Ikusmira Ondarea taldeak, Ondare Babesa arkeologia taldearekin batera, José Luis Ruiz Diego ingeniariak eta Annibal González de Riancho arkitektoak Urrutia familiaren kapera pribatuko kupula eta familiaren jauregiko hormak sendotzeko lanak egin ditu. Egoitza-, erlijio- eta ekoizpen-multzo hori Bizkaiko garrantzitsuenetako bat da, eta Aro Modernoko adierazgarritasun- eta finkatze-ereduaren adibide da. Kaperaren eta jauregiaren multzoa Kadagua ibaiaren ondoan dagoen paisaia-inguruneak osatzen du.
Taldeak kaperaren kupulari eman zion irtenbide teknikoa teilatua eta elementu sostengatzaileak zehatz-mehatz aztertu ondoren sortu zen. Finkatze-prozesua aurkezpen honetan ikus daiteke:
Urrutia familiaren jauregiak, berriz, beste era bateko emanaldiak behar izan zituen. Jauregiaren egituraren benetako egoera zehaztu ondoren, sastrakak kendu eta hormak garbitu ziren. Hasieran, barruko landaredia kendu zen, fatxada nagusia, mendebaldeko fatxada eta iparraldeko eta ekialdeko fatxaden hondar urriak mugatzen dituen eremuan. Ondoren, finkak ixteko eremuko landaredia kendu zen.
Ondoren, iparraldeko eta ekialdeko fatxaden hondarrak sendotu ziren, hormen gainaldean masa arkitektonikoa ez galtzeko eta erabiltzaileen segurtasuna bermatzeko.
Oso garrantzitsua izan zen jauregiaren barruko hondakinak pala hondeatzaile bidez kentzea, betiere proiektuaren arkeologia-taldeak gainbegiratuta.
Jauregiko baoak sendotu egin ziren, gehiago hondatu ez zitezen, eta egurrezko markoak egin ziren.
Arkeologia taldeak paramentuak irakurri zituen eraikinaren bilakaera historiko-ondarezkoa zehazteko.
Landa-lanetik ateratako datuekin eta artxiboetan kontsultatutako dokumentazioarekin azterlan historiko-arkeologiko bat egin zen, Urrutia familiaren jauregiaren bilakaera historiko-arkitektonikoa argitzeko. Azterketa hori funtsezkoa da higiezinean etorkizunean egin beharreko esku-hartzeetarako.
